Atatürk Ankara Milli Mücadele Müzesi, Milli mücadelenin en yakın tanığı olan Ankaralıların fedakarlıkları ve yiğitliklerinin anlatıldığı, baştan sona Ankaralılara ait bir müzedir.

Cumhuriyetin kalbi olan başkentimiz Ankara’nın Milli Mücadele dönemini anlatan, yakın yerel tarihe yönelik ilk tek müzedir.

Atatürk Ankara Milli Mücadele Müzesinde: Mondros mütarekesi sonrası Ankara’nın İngiliz ve Fransız askerleri tarafından işgaliyle başlayan kara günleri, Hoca Sadullah Efendi, Hoca Atıf Efendi, Rıfat Börekçi gibi önderlerle bu işgale karşı Ankaralıların diriliş öyküleri yer alır. Milli Alaydan Namazgah Tepedeki cihat ilanına, Müdaafa-i Hukuk Cemiyetinin kuruluşundan Atatürk ve silah arkadaşlarının karşılanması ve Milli Mücadele günlerinde kadınıyla, çocuğuyla, yaşlısıyla Ankaralıların verdiği emeğe kadar Anadolu insanının fedakârlığının yiğitçe savaşını anlatır.

Müze binası, Çoban Mektebi olarak 1889 yılında Sultan II. Abdülhamid tarafından Osmanlı İmparatorluğu’nda tarımın geliştirilmesi için planlanmış ve 1908 yılında eğitime açılmıştır. Bu tarihi bina, 27 Aralık 1919’da Atatürk’ün Ankara’ya gelmesinden sonra Milli Mücadelenin sivil kahramanlarının ve aydınlarının konaklama ve çalışma yeri olmuştur. Zaman zaman sohbet ve toplantı için Atatürk’ünde geldiği binada Halide Edip ve Adnan Adıvar, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Cami Baykurt, Refik Saydam, Yunus Nadi, Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi isimlerin yanı sıra kısa süreliğine Mehmet Akif Ersoy da kalmıştır. Halide Edip Adıvar “Türk’ün Ateşle İmtihanı” adlı kitabında Çoban Mektebinde ve Keçiören’de yaşadığı günleri anlatmaktadır. Halide Edip Adıvar ve Yunus Nadi, Anadolu Ajansının ilk faaliyetleri olan Milli Mücadelenin tüm dünyaya duyuru metinlerini burada kaleme almıştır.

İki katlı müzenin birinci katında Ankara’nın tarih boyunca geçirdiği evreler ve Ankara isimlerinin değişimi üzerinden Ankara’nın Anadolu Medeniyetlerinin kavşak noktası olması, Selçuklu dönemi, Ahiler dönemi ile Osmanlı Dönemi Ankara’sını anlatmaktadır. Mondros Mütarekesi ile başlayan işgal günleri, sivil örgütlenme çabaları ve Ankaralıların direniş öyküsü bu katta yer almaktadır.

İkinci katta bulunan büyük salonda ise alt kattaki sivil örgütlenmenin devamı olarak Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Ankara gelişi ve Ankara’daki Milli Mücadele günleri, savaş hazırlıkları, İmalat-ı Harbiye’nin cepheye silah hazırlaması ve taşıması vurgulanarak Sakarya Savaşında 30 Ağustosa kadar zaferin öyküleri ve cumhuriyetin kuruluşu anlatılmaktadır.

Diğer odalarda ise tematik anlatımlar vardır. Balkonlu oda Halide Edip ve Adnan Adıvar’ın kaldığı oda olması sebebi ile canlandırılmışdır. Ankara’nın kadınları, esnafı ve ileri gelenlerine ait odalarda Milli Mücadele günlerinde Ankaralıların çalışmaları ayrı ayrı anlatılmaktadır.

Atatürk Ankara Milli Mücadele Müzesi ; Keçiören Belediyesinin Cumhuriyetin 100. Yılında Cumhuriyete kan ve can veren Ankaralılara bir saygı eseridir.

Başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve Silah arkadaşları olmak üzere o günleri yaşayan tüm Ankaralıları rahmet ve minnet anıyoruz.